گذري بر روستاي تاريخي اورامان تخت      کردستان - خبرنگار آفرينش کردستان اصلي ترين محل زندگي قوم کرد است. اين استان که در غرب کشور واقع شده درپهنه طبيعي خود دنيايي از زيبايي و تنوع را به گردشگران و طبيعت دوستان عرضه ميکند. اين منطقه با انبوه کوهستان ها و دشت هاي پهناور خود گياهان و جانوران متنوعي رادربر گرفته است و چشم انداز جنگل هاي زاگرس، منطقه اي به ياد ماندني براي طبيعت دوستان به وجود آورده است. استان کردستان در بهار و تابستان آب و هوايي خنک و معتدل دارد و در زمستان وپاييز سرد و يخبندان است. اورامان ناحيه وسيعي است که سراسر جنوب استان کردستان را دربر گرفته و يکي ازمناطق خوش آب و هواي استان کردستان است که با توجه به کوهستاني بودن از نظراستعدادها و توانمندي هاي گردشگري و مواهب خدادادي داراي ويژگي هاي نادري است که ميتواند موجب جذب گردشگران خارجي و داخلي شود. برخي از اين چشم اندازها و جاذبه هاي گردشگري در اورامان شامل چشم انداز دربنددزلي و ارتفاعات و دامنه اي سرسبز آن، آبشار ملورو مناطق پيرامون آن که داراي آبي زلال است حاصل ذوب برف هاي ارتفاعات بالا دست آن است.   روستاي اورامان تخت از توابع بخش اورامان، شهرستان سروآباد در استان کردستان قرار دارد. اين روستا ازطرف جنوب غربي به ارتفاعات اورمان تخت و از طرف شرق به ارتفاعات کومالان محدود ميشود. اورامان در زبان کردي "هورامان" تلفظ مي شود و ناحيه وسيع و کوهستاني است که ساير جنوب استان کردستان را در برگرفته و روستاي اورامان تخت بخشي از ناحيه اورامان است. معماري روستا بافت اين روستا از لحاظ معماري به صورت پلکاني در شيب تند ساخته شده است و پشت بام منزل پايين به منزله حياط خانه بالاست. ديوار خانه هايي که در اين روستا ساخته شده اند به صورت خشک چيني يعني بدون استفاده از ملات و به طور هنرمندانه چيده شده اند. مهم ترين مصالح مورد استفاده در ابنيه اين روستا سنگ و چوب است.  از آن جايي که روستاي اورامان تخت در زمان هاي قديم مرکز فرمانروايي سلاطين محلي بوده است، اين روستا را تخت يعني پايتخت و مرکز سلطنت ناميده اند. بقاياي آتشکده هاي زرتشتي در حوالي روستا نشانگر آن است که مردم اين منطقه پيش از اسلام پيرو آئين زرتشت بوده اند. مردم اين روستا به زبان کردي اورامي سخن ميگويند. الگوي معيشت و سکونت براساس نتايج سرشماري سال 1385، اين روستا 2800 نفر جمعيت داشته است. فعاليت هاي اقتصادي روستاي اورامان تخت برپايه زراعت، باغداري و دامداري استوار شده است. مهمترين محصولات زراعي آن گندم، جو و عدس است، همچنين داراي باغ هاي وسيع ميوه است و محصولات سردرختي آن شامل گلابي، گردو، انجير کوهي و انار است. گياهان دارويي مانند ختمي، گل گاوزبان، شاتره، بومادران، شيرين بيان، بونه و گون نيز در اين روستا به وفور يافت مي شود اورامان تخت از ديرباز جلوه گاه هنر و تمدن غني و اصيل کردي بوده است. در اين ميان موسيقي جايگاهي ويژه و قابل تامل دارد. "سياه چمانه چيد" و "کنالپل از مهم ترين ترانه ها و نواهاي اين روستا هستند صنايع دستي  گيوه، فرنجي، نمد، قاشق و چنگال چوبي، شانه، جاجيم، سبد و در پنجره هاي چوبي ازهنرهاي سنتي و صنايع دستي مردم روستاي اورامان تخت است. پيش از ورود کفش هاي خارجي به بازار انواع پاي افزارها و گيوه ها را به صورت دستي در اين روستا توليد ميکردند. پوشاک مردم روستا  پوشاک مردم روستاي اورامان تخت مانند ساير روستاييان کردستان، لباس هاي محلي کردي با طرح ها و رنگ اي زيبا و شاد است. لباس مردان کرد اوراماني از چوخه، پانتول ملکي شال، دستار، فرنجي  مکه بال تشکيل شده و گاهي نيز جافي، کلينجه، شال کلکه،دستار و پيراهن بلند مي پوشند. بازي هاي محلي  قلقلان، بيلان، گرزه (گرزبازي) و همک و ممک از متداول ترين بازي هاي مردم روستاي اورامان تخت است. غذاهاي محلي  از مهم ترين غذاهاي محلي اين روستا مي توان به دوينه، شلمين (پلو)، آش دوغ،لونش، کلانه، شلغم ترش، يکاوه، پلييز، غازين و انواع غذاهاي گياهي و نان هاي محلي اشاره کرد. چشم انداز فرهنگي اورامان  در زبان مردم منطقه هنوز از واژه هاي پهلوي ساساني به چشم مي خورد. يکي از چشم اندازهاي فرهنگي اورامان جشن پيرشاليار است. گروهي آن را از شخصيت هاي قبل از اسلام مي دانند و گروهي آن را بعد از اسلام دانسته و سکونتش را در روستا حدود 900 سال قبلمي دانند. درباره ايشان حکايتي وجود دارد که مي گويد: در زمان هاي بسيار دور در بخارا پادشاهي زندگي مي کرد که دختري داشت به نام "بهار نار خاتون" اين دختر کر ولال بود و تمام حکما نتوانسته بودند بيماري دختر را علاج کنند. از سوي ديگر در منطقه اورامانات کردستان مردي به نام پير شاليار زندگي مي کرد که صاحب کرامات  معجزات بود و شهرتش عالمگير شده بود. چون خبر معجزات پير شاليار به بخارا مي رسد، شاه دخترش را همراه با برادرش به نام شاليار سياو و عده اي ديگر به منطقه اورامانت کردستان مي فرستند. آنها وقتي به نزديکي روستايي که پير در آن زندگيمي کند مي رسند، دختر پادشاه احساس مي کند که گوشش شنوايي خود را به دست آورده وصداها را مي شنود. از آنجا که پادشاه اعلام کرده بود که هر کس بيماري دخترش را علاج کند مي تواندآن را به همسري برگزيند پيرشاليار قبول مي کند و چون از مال دنيا چيزي نداشت، اهالي کمک  مي کنند و براي او جشن عروسي برگزار مي کنند و هر کدام از طوايف، بخشي از هزينه ها و کارهاي اين عروسي را به عهده مي گيرند. پيرشاليار قبل از مرگش وصيت مي کند تا آخر دنيا مراسم سالگرد عروسي اش را همه ساله برگزار کنند. مراسم باستاني پيرشاليار در 2 زمان متفاوت در سال بين 15 ارديبهشت و 10 بهمن ماه همزمان با جشن سده زرتشتي ها  برگزار مي شود. مراسم بهاره را کوهساري مي گويند که همزمان با طراوات و سرسبزي اورامان کردستان است و در آن به اجراي دف نوازي وسخنراني درباره شخصيت پير شاليار و توزيع نان محلي (کليره) مي پردازند. مراسم زمستان هر ساله در 10 بهمن ماه به مدت 2 هفته برگزار مي شود. اهالي منطقه به اين مراسم، عروسي پيرشاليار مي گويند. برگزاري اين مراسم به عهده متولي آن است که در هر خانواده به صورت موروثي برگزار مي شود.